Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá được Quốc hội khóa 13 thông qua vào ngày 18/6/2012 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2013, gồm 5 Chương, 35 Điều quy định về các biện pháp giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, biện pháp kiểm soát nguồn cung cấp thuốc lá và điều kiện đảm bảo để phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Từ đó đến nay, trong quá trình triển khai thực hiện, Hà Tĩnh đã nhận được sự hỗ trợ tích cực của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, của UBND tỉnh nhà, các sở, ban, ngành và đông đảo người dân. Bên cạnh đó, ý thức về phòng, chống tác hại của thuốc lá trong đại bộ phận cán bộ, công nhân viên chức, người lao động và nhân dân đang ngày càng được nâng cao; nhiều ban ngành, đoàn thể thể hiện sự quan tâm hơn, sâu sát hơn trong triển khai các quy định của Luật PCTH thuốc lá.
Bác sỹ Nguyễn Hồng Phúc, Thư ký chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá tại Hà Tĩnh cho biết, năm 2020, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo, quán triệt đến các sở, ban, ngành, đoàn thể, huyện, thị xã, thành phố thực hiện Luật PCTHTL. Chỉ đạo các sở, ban, ngành phối hợp thanh tra, kiểm tra và kiểm soát thị trường, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm đối với hành vi kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả, tiêu hủy thuốc lá lậu bị tịch thu. Tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật PCTHTL tại cơ quan, đơn vị, tổ chức, các nhà hàng, khách sạn trên địa bàn tỉnh hàng năm, qua đó việc thực hiện Luật PCTHTL được quán triệt cơ bản đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức (CB,CC,VC), người lao động và người dân địa phương.
Các sở, ban, ngành, đơn vị đã ban hành kế hoạch, văn bản chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện công tác PCTHTL theo chỉ đạo của tỉnh; thành lập ban chỉ đạo và tổ giúp việc; ban hành các kế hoạch triển khai hành động cho từng năm; đưa nội dung PCTHTL vào nội quy, quy chế của đơn vị; chỉ đạo công đoàn các đơn vị ký cam kết thực hiện không hút thuốc lá ở nơi làm việc. Một số đơn vị đã đưa nội dung không hút thuốc lá tại đơn vị vào đánh giá thi đua của CB,CC,VC của đơn vị. Riêng với ngành Y tế, hàng năm Sở Y tế đều có văn bản chỉ đạo tất cả các đơn vị trực thuộc tăng cường thực thi Luật PCTHTL; hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá. Qua theo dõi, các huyện, thành phố đã tổ chức thực hiện công tác PCTHTL, đưa nội dung PCTHTL vào hương ước của thôn, xã, địa bàn dân cư.
Năm 2020 là một năm đầy biến động, trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 diễn ra phức tạp, Hà Tĩnh vẫn triển khai tốt các hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá. Trong đó phải kể đến thành tựu của cuộc tổng điều tra toàn tỉnh về tình hình sử dụng thuốc lá trên địa bàn. Kết quả thu được từ cuộc điều tra cho thấy, kể từ năm 2015 đến nay, tỷ lệ hút thuốc lá tại Hà Tĩnh giảm đáng kể ở cả 2 giới, từ 22,4% giảm xuống còn 15,7%; tỷ lệ hút thuốc lá thụ động tại nơi làm việc và các địa điểm công cộng giảm xuống từ 45% xuống 36,8% và từ 70% xuống 55,2%. Điều này cho thấy, Luật phòng, chống tác hại thuốc lá đã thực sự có hiệu quả. Tại Hà Tĩnh, 100% công sở được xây dựng mô hình nơi làm việc không khói thuốc; 100% trường học không khói thuốc; tại các địa điểm công cộng có treo băng rôn, áp phích phòng, chống tác hại thuốc lá với nội dung dễ hiểu, hình ảnh trực quan.
Mặt khác, nhằm nâng cao nhận thức về các tại hại của thuốc lá và triển khai luật PCTHTL, Hà Tĩnh đã tổ chức 20 lớp tập huấn dành cho cán bộ y tế, các ban ngành và đông đảo nhân dân về truyền thông vận động cai nghiện thuốc lá; 10 lớp tập huấn cho các giáo viên phụ trách hoạt động ngoại khóa tại các trường Trung học cơ sở; 09 lớp hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc cho các sở, ban ngành, cơ quan, đơn vị…. Đặc biệt, trong năm 2020, Hà Tĩnh tổ chức được 130 buổi truyền thông trực tiếp cho đông đảo người dân về các tác hại của thuốc lá và thu được những tín hiệu tích cực…
Công tác thông tin, tuyên truyền ngày càng được chú trọng. Trên các mặt trận như báo chí, truyền hình, mạng xã hội, hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá được ưu tiên đăng tải và phát sóng ở những khung giờ chiếm được số lượng người xem cao; các phóng sự truyền hình, bài phát thanh được phát ở các thôn, xóm, các buổi hội họp, nơi đông người,…
Trong quá trình triển khai, để nâng cao hiệu quả tối đa các hoạt động, Quỹ PCTHTL Hà Tĩnh luôn đặt vấn đề phối hợp tương tác giữa các cơ quan, ban ngành, đặc biệt là thủ trưởng các cơ quan, ban ngành lên hàng đầu. Sự phối hợp được thể hiện qua các buổi tập huấn, truyền thông trực tiếp cho các đối tượng như: Hội nông dân, Liên đoàn lao động, tỉnh đoàn, đảng ủy khối,…
Tuy nhiên, bên cạnh những sự quan tâm ủng hộ, những mặt tích cực, Hà Tĩnh còn gặp nhiều khó khăn trong công tác triển khai các hoạt động PCTHTL và Luật PCTHTL. Mặc dù công tác thông tin tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật PCTH thuốc lá,... đã được đẩy mạnh và thường xuyên được cập nhật bằng các hình thức trực tiếp, gián tiếp, đăng tải trên tất cả các phương tiện thông tin đại chúng nhưng tỷ lệ hút thuốc lá thụ động tại nhà vẫn cao, so với năm 2015, tăng từ 20,5% lên 37%; Vẫn còn rất nhiều cơ quan, đơn vị, cá nhân biết quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá nhưng vẫn cố tình vi phạm, xem nhẹ hình thức xử lý, nhiều cán bộ, lãnh đạo không nêu gương, đặc biệt là việc hút thuốc lá tại công sở, nơi công cộng,... Việc thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của Luật PCTH thuốc lá chưa được thường xuyên, chế tài và cách thức xử phạt vi phạm hành chính đối với Luật PCTH thuốc lá chưa phù hợp với thực tiễn, tính răn đe không cao, chưa nghiêm…
Thời gian tới, để hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá đạt kết quả tốt hơn, Hà Tĩnh kiến nghị, xem xét đưa các loại thuốc lá điện tử vào loại hàng cấm kinh doanh và tiêu dùng; tăng thuế đối với thuốc lá; sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt trong đó tăng thuế đối với thuốc lá… Đồng thời, tiếp tục tăng cường công tác giáo dục truyền thông về tác hại thuốc lá và các quy định pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá, ưu tiên các hoạt động truyền thông ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá trong giới trẻ. Mặt khác, có biện pháp kiểm soát việc quảng cáo sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là sản phẩm thuốc lá mới trên môi trường mạng, youtube, mạng xã hội, facebook…